Data Catalog คือ ส่วนประกอบสำคัญสำหรับรัฐบาลดิจิตอล

Data Catalog คือ ส่วนประกอบสำคัญสำหรับรัฐบาลดิจิตอล

---

เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า Data Catalog คือ อะไร? ลองจินตนาการถึงห้องสมุดที่มีบรรณารักษ์ที่คอยจัดหนังสือภายในห้องสมุดให้เรียบร้อย โดยบรรณารักษ์คนนี้ไม่เพียงจัดเก็บหนังสือ (หรือในกรณีนี้ “ข้อมูล”) แต่จัดระเบียบอย่างพิถีพิถันโดยแยกประเภทหนังสือต่างๆ แถมยังเรียงหนังสือตามพยัญชนะต้นของชื่ออีกด้วย ลองนึกภาพต่อว่าเราเดินเข้าไปในห้องสมุดนี้ ที่หนังสือทุกเล่มหาง่ายเพราะมันถูกจัดเรียงอย่างเป็นระเบียบนี้เอง นั่นคือสิ่งที่ Data Catalog ทำให้กับข้อมูลของรัฐบาลหรือองค์กรต่างๆ เป็นเครื่องมือที่ทำให้การค้นหาชุดข้อมูลต่างๆง่ายขึ้น

Data Catalog คือ อะไร?

Data Catalog เป็นที่รวบรวมรายการส่วนกลางที่เก็บข้อมูล Meta Data เกี่ยวกับข้อมูลขององค์กร ข้อมูล Meta Data คือข้อมูลที่เกี่ยวกับชุดข้อมูล เช่น แหล่งที่มา รูปแบบ (Data Type) และคุณภาพของข้อมูล ซึ่ง Data Catalog จะช่วยจัดเตรียมข้อมูลขององค์กรให้สามารถทำการสืบค้นได้โดยง่าย

โดยชุดข้อมูลจะถูกจัดเรียง ติดแท็ก(Tag) และจัดกลุ่มข้อมูล ทำให้เข้าถึงได้ง่าย เครื่องมือนี้มีคุณค่าอย่างมากในภาครัฐ ข้อมูลที่แต่ละหน่วยงานมีนั้นมาในรูปแบบและขนาดต่างๆ ตั้งแต่สถิติประชากรไปจนถึงข้อมูลสิ่งแวดล้อม และอีกหลากหลาย Data Catalog จะจัดหมวดหมู่ข้อมูลมากมายเหล่านี้ ใช้แท็กและ Meta Data ทำให้ง่ายต่อการค้นหาสิ่งที่ต้องการ

Data Catalog สามารถใช้เพื่อจัดการข้อมูลได้หลากหลาย เช่น ฐานข้อมูล (Database), Data Warehouse และ Data Lake นอกจากนี้ยังสามารถใช้เพื่อจัดการข้อมูลในแพลตฟอร์มและเทคโนโลยีต่างๆได้อีกด้วย

ทำไม Data Catalog จึงมีความสำคัญ ?

Data Catalog มีความสำคัญ คือ

1. เพิ่มความสะดวกในการค้นหาข้อมูล: Data Catalog ช่วยให้ค้นพบและเข้าถึงข้อมูลได้ง่ายขึ้น Data Catalog สามารถช่วยให้ผู้ใช้สามารถค้นหาข้อมูลที่ต้องการได้อย่างรวดเร็วและง่ายดายยิ่งขึ้น

2. ง่ายกับการทำความเข้าใจข้อมูล: Data Catalog ให้ข้อมูล Meta Data เกี่ยวกับข้อมูล ทำให้ง่ายต่อการเข้าใจข้อมูล นี่เป็นสิ่งสำคัญในการทำให้มั่นใจว่าผู้ใช้มีบริบทที่จำเป็นในการตัดสินใจโดยอิงตามข้อมูล

3. ช่วยในการกำกับดูแลข้อมูล: สามารถใช้ Data Catalog เพื่อบังคับใช้นโยบายการกำกับดูแลข้อมูล (Data Governance) เช่น การควบคุมคุณภาพของข้อมูล (Data Quality) และความปลอดภัยของข้อมูล (Data Security) ซึ่ง Data Catalog ยังสามารถช่วยให้มั่นใจได้ว่าข้อมูลจะได้รับการจัดการในลักษณะที่สอดคล้องและเป็นไปตามข้อกำหนด

4. ทำให้การทำงานร่วมกันของข้อมูลดียิ่งขึ้น: Data Catalog สามารถอำนวยความสะดวกในการทำงานร่วมกันระหว่างทีมแผนก หน่วยงาน หรือองค์กรต่างๆ ภายในองค์กร Data Catalog สามารถช่วยแก้ปัญหาของการกระจัดกระจายของข้อมูลแบบ Silos และทำให้เกิดความเข้าใจข้อมูล ซึ่งจะส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างทีม

Data Catalog มีความสำคัญต่อการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลของรัฐและองค์กรต่างๆ และใช้เพื่ออำนวยความสะดวกในการค้นหาชุดข้อมูล  โดย Data Catalog สามารถช่วยให้ผู้ใช้ข้อมูลสามารถค้นหาและเข้าใจข้อมูลที่จำเป็นได้ นอกจากนี้แล้ว Data Catalog ยังเป็นส่วนสำคัญในการทำ ข้อมูลแบบเปิด (Open data) ของหน่วยงานภาครัฐอีกด้วย

บทบาทของ Data Catalog ในรัฐบาลดิจิตอล

ในปัจจุบัน หน่วยงานภาครัฐทั่วโลก ซึ่งรวมถึงของประเทศไทย ได้เริ่มทำ Open data โดยการนำข้อมูลของภาครัฐออกมาเปิดเผยสู่สาธารณะ ให้ทุกคนสามารถนำไปใช้ได้โดยอิสระ โดยมีจุดประสงค์เพื่อแสดงความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และส่งเสริมการนำข้อมูลไปใช้เพื่อต่อยอดในการประกอบธุรกิจหรือสร้างนวัตกรรมต่างๆ ซึ่ง Data Catalog ช่วยให้หน่วยงานภาครัฐที่จะทำ Open data สามารถจัดการและเรียบเรียงชุดข้อมูลของตนเอง เพื่อให้ง่ายสำหรับผู้ใช้ข้อมูล (เช่น ประชาชน, นักวิจัย, นักธุรกิจ) สามารถค้นหา เข้าถึง และใช้ข้อมูลที่ต้องการได้อย่างสะดวก

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Open Data

สรุปได้ว่าการบูรณาการ Data Catalog ในภาครัฐเป็นเหมือนหนึ่งในการให้บริการกับสาธารณะ Open data ไม่ได้เป็นเพียงที่เก็บข้อมูลดิจิตอล แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้รัฐบาลด้วยกันเอง รวมถึงภาคเอกชนสามารถเข้าถึงการวิเคราะห์และใช้ข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว การเข้าถึงอย่างรวดเร็วนี้กำลังเปลี่ยนเกมในการส่งมอบบริการและการพัฒนาประเทศ สิ่งนี้นำไปสู่การสร้างสรรค์สินค้าและบริการ เพราะฉะนั้นแล้ว Data Catalog ไม่ได้เป็นเพียงเครื่องมือ แต่ยังเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาสำหรับการเปลี่ยนแปลง ที่ช่วยให้รัฐบาลตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนได้มากขึ้น ยุคใหม่ของรัฐบาลที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลกำลังแสดงให้เห็นว่าเทคโนโลยีสามารถสร้างความแตกต่างอย่างแท้จริงในชีวิตประจำวันของประชาชนได้

ขณะนี้รัฐบาลมีความพร้อมมากขึ้นกว่าเดิมด้วย Data Catalog ซึ่งชุดข้อมูล (Data Set) บนเว็บไซต์ https://opendata.onde.go.th เป็นหนึ่งตัวอย่างที่ทาง NT Big Data Services ได้เข้าไปช่วยทำ Open data ให้กับหน่วยงานต่างๆ ในการจัดการ เรียบเรียง และเปิดเผยข้อมูลด้วยระบบ CKAN ให้ประชาชนสามารถนำชุดข้อมูลต่างๆไปใช้ในการเสริมสร้างนวัตกรรมต่างๆได้โดยอิสระ